Mikes Poppe is een veelzijdig kunstenaar die zich toelegt op beeldend werk, installaties, tekeningen en fotografie. Maar zijn voornaamste bezigheid is performancekunst, met werken die hij specifiek creëert voor elke locatie of context. En dus ook voor Kunstenfestival Watou.
Je bent deze zomer opnieuw te gast in Watou. Ligt deze nieuwe performance in het verlengde van je vorige werk?
Poppe: “In 2022 bracht ik er inderdaad de performance En de boer hij ploegde voort, waarin ik twee maanden lang het beeld De stervende slaaf van Michelangelo voortsleepte in een oneindigheidsteken. Toen was de akker mijn canvas en ploeterde ik in de aarde. Dit jaar wordt het water rond het kasteel De Lovie mijn canvas. Zelf zal ik schijnbaar stilzitten in het midden van de vijver. Alles wat er rond mij gebeurt, ontplooit zich in een cyclische beweging.”
Hoe ontwikkel je zo’n performance?
Poppe: “Gedurende weken en maanden probeer ik het me te visualiseren. Ik schrap elementen, voeg ze weer toe, begin opnieuw, enzovoort. Ik bereid me natuurlijk ook voor met tekeningen en schetsen van de situatie, maar het grootste deel van het proces speelt zich in mijn hoofd af.”
“Om de zoveel tijd doet er zich een eruptie van water voor, waarna alles weer even rustig wordt rond mij. Ik wil een beeld creëren waarbij ook het verloop van de tijd een betekenisdrager wordt. In die tijd ontvouwt zich een vorm van tragiek die ik graag onderzoek.”
Jouw performances zijn durational performances. Wat betekent dat?
Poppe: “Een durational performance, of ‘performance van lange duur’, is een werk van lange adem dat zich uitspreidt over een periode die langer duurt dan één dag. In dit geval dus een hele zomer.”
En waarom is Kunstenfestival Watou hiervoor de ideale locatie?
Poppe: “Ten eerste is het een organisatie die het aandurft om werk te tonen met veel onverwachte en onduidelijke factoren. Het is voor hen op voorhand niet duidelijk welk beeld ik ga brengen, omdat het zich ontwikkelt gedurende de hele tentoonstelling.”
“Anderzijds wil Watou de buurtbewoners meer betrekken bij het festival en een durational performance past binnen die filosofie, denk ik. Langdurige performances hebben de kracht om zich te nestelen in die gemeenschap, net door de tijd die eroverheen gaat. Bovendien is Watou geografisch heel bijzonder. Er valt weinig te beleven naast het festival, dus als je naar Watou komt, zal je daar ook je tijd voor nemen. Tegelijkertijd is het een verzamelplaats van geschiedenis, van vernietiging en creatie. Wereldoorlog I en de Beeldenstorm speelden zich vlakbij af. Het kasteel De Lovie, waar ik mijn performance zal brengen, was ooit het buitenverblijf van de bourgeoisie.. En in Wereldoorlog II keken militaire aanvoerders van Frankrijk en Engeland er uit over de frontlinie. Nog later werd het een centrum voor mensen met een verstandelijke beperking. Heel die context speelt een rol in mijn werk en de interpretatie ervan.”
Nemen mensen ook echt de tijd om lang naar je werk te kijken?
Poppe: “Ik werk graag met initiatieven buiten de stadscentra. Er zijn minder prikkels en afleiding, en het publiek kan wat meer verdragen doordat er simpelweg meer tijd is. En dat geldt zeker voor Watou.”
“Mijn werk is steeds gelaagd. Ik vind het belangrijk dat je er als toeschouwer eerst met je eigen bagage naar kijkt. Als je de tijd neemt, breekt het open en zie je het grotere geheel. Maar hoeveel tijd het kost om die eerste laag te doorbreken, dat is voor iedereen anders. Al zou ik wel aanraden om sowieso een paar cycli te blijven kijken (lacht). Pas dan komt de tragiek echt naar boven — wanneer je beseft dat het beeld zich blijft herhalen. Ik heb het trouwens al meegemaakt dat mensen elke dag terugkomen en zich naast mij zetten, met een boek of zelfs een haakwerk.”
Kan je concreet nog iets meer kwijt over het nieuwe werk?
Poppe: “Het heet What is past is prologue. Dat citaat uit De storm van Shakespeare gaat over de vraag of het verleden onze toekomst al heeft bepaald, maar ook over hoe we met kennis uit het verleden onze toekomst kneedbaar kunnen houden.”
“Sinds 2022 is onze wereld heel erg veranderd, vooral op geopolitiek vlak. En ik probeer uit te zoeken hoe we nog kunnen hopen en handelen in die schijnbaar cyclische oneindigheid van lijden. De vragen die What is past is prologue zal oproepen, zullen dus nog donkerder zijn dan bij mijn vorige werk, maar ook hoopvoller. Omdat ik geloof dat onze toekomst meer maakbaar is dan we soms denken. Die stelling vind ik als kunstenaar heel interessant. En ik hoop de toeschouwer ook.”
Absoluut! Wij komen alvast kijken.
De nieuwe editie van het Kunstenfestival Watou, ‘Landscape of the Imagination’, vindt plaats van 6 juli tot en met 1 september. Curatoren Koen Vanmechelen, Michaël Vandebril en James Putnam selecteerden kunstenaars en dichters die werken rond de kracht van verbeelding. Ze gaan in dialoog met elkaar en met bijzondere plekken in en rond het dorp en kasteel De Lovie.